نکاتی درباره آیه ۱۳۵ سوره آل عمران
 
خنثی کننده ی توطئه شیطان:
از امام صادق ( ع) نقل شده است : هنگامی که این آیه نازل شد و گناهکاران توبه کار را به آمرزش الهی نوید داد.ابلیس ناراحت شد و تمام یاران خود را با صدای بلند به تشکیل انجمنی دعوت کرد آن ها از وی دلیل این دعوت را پرسیدند.او از نزول این آیه اظهار نگرانی کرد،یکی از یاران او گفت: من با دعوت انسان ها به این گناه و آن گناه، تاثیر این آیه را خنثی می کنم.ابلیس پیشنهاد او را نپذیرفت.دیگری نیز پیشنهادی شبیه آن کرد که آن هم پذیرفته نشد.در این میان،شیطانی کهنه کار به نام وسواس خنّاس گفت:من مشکل را حل می کنم .ابلیس گفت:از چه راه؟گفت:فرزندان آدم را با وعده ها و آرزوها به گناه آلوده می کنم و هنگامی که مرتکب گناهی شدند،یاد خدا و بازگشت به سوی او را از خاطر آن ها می برم.ابلیس گفت راه همین است و این ماموریت را تا پایان دنیا بر عهده ی او گذاشت.

۴- نمونه،ج ۳،ص ۱۲۱


نکاتی درباره آیه ۱۳۵ سوره آل عمران
اصرار بر گناه؛مغایر با استغفار:
این جمله از آیه که می فرماید"و بر گناه اصرار نمی کنند" این نکته را روشن می کند که اصرار و پافشاری بر گناه، با استغفار و طلب آمرزش از خدا به کلی منافات دارد.از امام صادق ( ع) نقل شده است :" کسی که بر گناه پافشاری کند و در عین حال استغفار کند،همانند ریشخندکنندگان است۵" .همچنین از ایشان روایت شده است :"هیچ گناه کوچکی با پافشاری و اصرار بر آن،دیگر کوچک نیست و هیچ گناه بزرگی با استغفار و طلب آمرزش،دیگر بزرگ نیست ۶".

۵- اطیب البیان، ج ۳،ص ۳۶۲
۶-المیزان، ج ۴،ص ۲۶


نکاتی درباره آیه ۱۴۱ سوره آل عمران
گردش روزگار؛خالص کننده ی مومنان:
تمحیص  - که فعل "یمحص" از آن گرفته شده - به معنای خالص کردن چیزی از ناخالصی هایی است که از بیرون به آن وارد شده است.خداوند در این آیات روشن می کند که یکی از نتایج گردش روزگار - و این که گاهی به سود انسان و گاهی به زیان اوست - این است که مومنان از آلودگی ها و ناخالصی ها پاک می شوند۱.در روایات بسیاری نیز آمده که سختی ها و مشکلات روزگار باعث پاک شدن مومن از گناهان و آلودگی های گذشته می شود.در روایتی از امام علی (ع) می خوانیم: "بنده ای از شیعیان، به کاری که ما او را از آن نهی کرده ایم،نزدیک نمی شود مگر این که قبل از مرگش به بلایی گرفتار شود تا گناهانش پاک گردد."امام سپس برخی از گرفتاری ها مانند گرفتاری های مالی، جانی، و ... را ذکر می کند و می فرماید:"این گرفتاری ها بدان جهت است که هنگام ملاقات با خدا دیگر هیچ گناهی نداشته باشد و ممکن است گناهی از مومنی باقی مانده باشد که در آن صورت، جان دادن او سخت خواهد شد."۲

۱- المیزان،ج ۴، ص ۳۰
۲- سفینة البحار،ج ۱، ص ۳۹۴

نکاتی درباره آیات ۱۹۰ تا ۱۹۴:

آیاتی مناجات گونه شامل مجموعه ای از معارف دینی:
در روایات اسلامی، اهمیت خاصی به این آیات داده شده است.عطاء بن ابی ریاح می گوید: روزی نزد عایشه رفتم و از او پرسیدم: شگفت انگیزترین چیزی که در عمرت از پیامبر اسلام(ص) دیدی، چه بود؟او گفت:کار پیامبر (ص) همه اش شگفت انگیز بود؛ولی از همه عجیب تر این که شبی از شب ها که پیامبر (ص) در منزل من بود،به استراحت پرداخت.هنوز آرام نگرفته بود که از جا برخاست و وضو گرفت و به نماز ایستاد و آن قدر در حال نماز و در جذبه خاص الهی اشک ریخت که جلوی لباسش از اشک چشمش تر شد.سپس سر بر سجده نهاد و چندان گریست که زمین از اشک چشمش تر شد و همچنان تا طلوع صبح منقلب و گریان بود.هنگامی که بلال او را به نماز صبح خواند،پیامبر ( ص ) را گریان دید.عرض کرد:چرا چنین گریان اید؟شما که مشمول لطف خدا  هستید. فرمود:"آیا نباید بنده شکرگذار خدا باشم؟! خداوند در شب گذشته، آیات تکان دهنده ای بر من نازل کرده است" سپس شروع به خواندن آیات ۱۹۰ تا ۱۹۴ سوره آل عمران کرد و در پایان فرمود:"وای به حال کسی که آن ها را بخواند و در آن ها نیندیشد.۳"

۳-نمونه،ج ۳، ص ۲۴۹

نکاتی درباره آیه ۱۹۶ سوره  آل عمران

مال و ثروت فریبنده کافران:

مفسران در شأن نزول این آیه و دو آیه بعد گفته اند که بسیاری از مشرکان مکه،تجارت پیشه بودند و از این راه،ثروت بسیاری بدست آورده بودند و در ناز و نعمت به سر می بردند.یهودیان مدینه نیز در تجارت مهارت داشتند و از سفرهای تجاری خود غالباً با دست پر باز می گشتند.مسلمانان اما در آن زمان، به دلیل شرایط خاص زندگی و از جمله مهاجرت از مکه به مدینه  و محاصره ی اقتصادی ،از نظر وضع مادی
 بسیار در زحمت بودند و در سختی زندگی می کردند.مقایسه این دو حالت،این سوال را برای بعضی مطرح کرده بود که چرا افراد بی ایمان چنین در ناز و نعمت اند و افراد با ایمان در رنج و عذاب و فقر و پریشانی زندگی می کنند.این آیات نازل شد و به این سوال پاسخ داد. ۳

 ۳- نمونه،ج ۳،ص ۲۵۷

نکاتی درباره آیه ۴ سوره نساء

#مهر،حق مسلم زن:
با توجه به این که در عصر جاهلیت برای زنان ارزشی قائل نبودند،غالباً مهر را که حق مسلم زن بود،در اختیار اولیای او قرار می دادند و آن را ملک مسلّم اولیای زن می دانستند.گاهی نیز مهر یک زن را در ازدواج زن دیگری قرار می دادند؛ به این گونه که مثلاً برادری،خواهر خود را به ازدواج شخص دیگری در می آورد تا او هم در مقابل،خواهر خود را به ازدواج وی درآورد مهر این دو زن همین بود.اسلام بر تمام این رسوم ظالمانه خط بطلان کشید و مهر را به عنوان یک حق مسلّم به زن اختصاص داد.قرآن نیز با تاکید فراوان ،مردان را به رعایت کامل این حق توصیه فرموده است.در اسلام برای مهر مقدار معینی تعیین نشده و بسته به توافق دو همسر است؛اگر چه در روایات فراوانی تاکید شده که مهر را سنگین قرار ندهند.باید دانست که مرد و زن هر دو از زندگی زناشویی به طور یکسان سود می برند؛ولی نمی توان انکار کرد که در صورت جدایی زن و مرد ،زن متحمل خسارت بیش تری خواهد شد و امکانات و سرمایه ای که زن با ازدواج از دست می دهد،بیش از امکاناتی است که مرد از دست می دهد و در حقیقت مهر چیزی برای جبران خسارت برای زن  و وسیله ای برای تامین زندگی آینده اوست.علاوه بر این،موضوع مهر معمولا  به شکل ترمزی در برابر تمایل مرد برای جدایی و طلاق محسوب می شود.از آن چه گفته شد،  نتیجه می گیریم که مهر جنبه جبران خسارت و پشتوانه ای برای احترام به حقوق زن دارد؛ نه قیمت و بهای او.شاید تعبیر نحله به معنای بخشش و عطا در آیه ،اشاره به همین نکته باشد.۳

  ۳-نمونه،ج ۳،ص ۲۹۸